Geplaatst op 02-04-2020

Ontwikkeling volume in tonnen

Het goederenverkeer per spoor van, naar, binnen en door Nederland nam, per saldo, in 2018 toe. Belangrijkste verklaring hiervoor is het extra vervoer vanwege lage waterstanden in de grote rivieren. In 2018 werd, meer dan in 2017, gewerkt aan het 3e spoor Zevenaar – Oberhausen, waardoor veel goederentreinen via andere routes zijn geleid.

3e spoor: omleidingen
In 2018 waren meer omvangrijke capaciteitsbeperkingen door bouwwerkzaamheden voor de aanleg van het 3e spoor Zevenaar – Oberhausen dan in 2017. Zowel in 2018 als in 2017 betrof het in principe een dubbelsporige buitendienststelling in de weekenden en een enkelsporige buitendienststelling op de werkdagen. In 2018 is in totaal 87 dagen gewerkt aan de aanleg van het 3e spoor. Iedere maand, uitgezonderd december, was er een periode van ongeveer een week, waarin het goederenverkeer te maken kreeg met beperkingen door de bouwwerkzaamheden. Ter vergelijking, in 2017 werd in 5 periodes gewerkt aan het 3e spoor, in totaal 42 dagen.

Laagwater
De zomer was in 2018 lang en erg droog. Het effect was goed zichtbaar in de langdurige lage waterstanden in de rivieren. Hierdoor kon de binnenvaart minder lading meenemen. Voor dezelfde hoeveelheid lading zijn dan meer binnenvaartschepen nodig of je verschuift de lading waar mogelijk naar het spoor. Voor een deel van de lading vormde het spoor inderdaad een alternatief om lading alsnog op de plaats van bestemming te krijgen. Vanaf augustus vertoont het aantal treinen van/naar Rotterdam een stijgende lijn t.o.v. de voorgaande maanden. Tot half augustus reden ca. 100-110 goederentreinen per dag van/naar de Rotterdamse haven, vanaf half augustus liep dat op naar 110-120. Segmenten waarin een toename van goederentreinen te zien waren, zijn kolen en containers. In beide segmenten ligt het aantal treinen vanaf augustus 2018 hoger dan in dezelfde periode in 2017.

Economische groei
Het volume dat vervoert wordt per spoor is natuurlijk ook afhankelijk van de conjuncturele ontwikkelingen. De economie groeide in 2018 met 2,5%. Nederland kende daarmee vijf achtereenvolgende jaren met economische groei. Het transport is hier een directe afgeleide van. In de spoorsector zien we dit tot uitdrukking komen in de betere bezettingsgraad van containertreinen en bij een doorgaande groei door hogere frequenties van de containertreinen. In de bulkmarkt zien we in 2018 een groot aantal bedrijven die investeren in extra opslagcapaciteit, hetgeen uiteindelijk ook weer leidt tot extra bulktreinen. De cijfers over de eerste helft van 2019 bevestigen het positieve beeld.

Kolenvervoer
De sluiting van enkele kolengestookte energiecentrales Duitsland in januari en maart 2017 heeft geleid tot een afname van het aantal kolentreinen tussen de Nederlandse havens en het Duitse achterland. Het aantal kolentreinen lag hierdoor in het 1e kwartaal van 2018 lager dan in het 1e kwartaal van 2017. Ook in het 2e kwartaal van 2018 lag het aantal kolentreinen lager dan in hetzelfde kwartaal in 2017, maar het verschil was kleiner dan in het 1e kwartaal. Vanaf augustus zijn er juist meer kolentreinen waargenomen dan een jaar eerder, vanwege de lage waterstanden.